بالابر ساختمانی

اگر می‌خواهید وارد صنعت ساختمان شوید و کار خود را به‌عنوان پیمانکار شروع کنید بدانید که به‌هنگام تهیه‌ی مواد و مصالح، حمل و انتقال آنها بعد از خرید اهمیت خاصی دارد؛ اهمیتی که پیمانکاران باتجربه به شما متذکر خواهند شد. چه برنامه‌ای برای انتقال مصالح به انبار یا کارگاه دارید؟ تمهیدات شما در مسیر کارگاه یا انبار به محل پروژه برای جابه‌جایی مواد چیست؟ آیا بالابر ساختمانی که تهیه می‌کنید توان و قدرت لازم را دارد؟

معمولاً برای انتقال مصالح به طبقات بالاتر ساختمان از «بالابر ساختمانی» استفاده می‌شود؛ دستگاهی که یکی از انواع بالابر است و «بالابر مصالح» یا «آسانسور مصالح» هم به آن اطلاق می‌شود. دستگاه بالابر ساختمانی در طبقه‌ی مورد نظر، که معمولاً طبقه‌ی آخر است، قرار می‌گیرد. بعد از جاگیری دستگاه، اپراتوری که برای کار با دستگاه معین می‌شود می‌تواند کار خود را شروع کند. دستگاه به‌وسیله‌ی نیروی محرکی که موتور آن تولید می‌کند مصالح را به طبقه‌ی مورد نظر هدایت می‌کند. این دستگاه کاربردهای دیگری هم دارد:

• برای بارگذاری روی ماشین‌آلات سنگین مثل کامیون استفاده می‌شود.
• برای آب‌گیری از چاه کاربرد دارد.

انواع بالابر ساختمانی

بر حسب معیاری که برای خرید دارید انواع مختلف بالابر ساختمانی در بازار یافت می‌شود. اگر ساختمان شما طبقات زیادی دارد معیار خرید شما ارتفاع است و طول و کشش سیم اهمیت پیدا می‌کند، اگر پروژه‌ی ساختمانی شما در شرایط بد آب‌وهوایی قرار دارد حضور دائم اپراتور دستگاه همیشه میسر نیست و باید خرید را بر حسب ویژگی «کنترل» انجام دهید. و معیارهای خرید دیگر که محصول نهایی برای خرید را می‌تواند تعیین کند.

معیار غالب در خرید بالابر ساختمانی بر حسب ویژگی‌های «ظرفیت و توان» است. بالابرهای ساختمانی معمولاً برای ظرفیت‌های زیر تولید می‌شوند:

• 350 کیلوگرم
• 500 کیلوگرم
• 750 کیلوگرم
• 1000 کیلوگرم (1 تن)

بالابر ساختمانی که برای ظرفیت مورد نظر تولید می‌شود باید توان لازم را برآورده کند. توان لازم برای تأمین ظرفیت مورد نظر به‌وسیله‌ی موتور دستگاه بالابر تأمین می‌شود. بالابرهای ساختمانی برحسب اینکه چه توانی را انتظار داریم به دو گروه عمده تقسیم می‌شوند:

• بالابرهای ساختمانی تک‌فاز
• بالابرهای ساختمانی سه‌فاز

بالابرهای ساختمانی تک‌فاز می‌توانند توان لازم برای مهار ظرفیت 300 کیلوگرم را تأمین کنند. این بالابرها گزینه‌‌ی مناسبی برای کار در محیط شهری هستند؛ برق شهری، تک‌فاز و معمولاً ولتاژ آن 220 ولت است. توان بالابرهای ساختمانی تک‌فاز تا 3 اسب بخار می‌رسد.

در محیط غیر شهری نیز با تهیه‌ی یک موتور برق، به‌راحتی می‌توان برق تک‌فاز را تولید کرد. برای تولید توان لازم برای ظرفیت‌های بیشتر از 300 کیوگرم باید یک بالابر ساختمانی سه‌فاز تهیه کنیم. برق شهری ولتاژ لازم برای تولید برق سه‌فاز را ندارد و به طریق دیگر باید برق سه‌فاز را تأمین کنیم؛ فشار برق سه‌فاز 380 ولت است. اگر برای ظرفیت 300 کیلوگرم از بالابر سه‌فاز استفاده کنیم سرعت زیادی در روند کار مشاهده خواهیم کرد. بالابرهای ساختمانی با ظرفیت بیشتر از 500 کیلوگرم کاربرد صنعتی پیدا می‌کنند.

اجزای فنی بالابر ساختمانی

یک بالابر ساختمانی را قطعات زیر تشکیل می‌دهند:

• شاسی (اسکلت سازه)
• الکتروموتور
• گیربکس
• قرقره
• سیم‌بکسل
• باکت

شاسی (اسکلت سازه)

شاسی شامل پایه‌ها و ریل است. جنس پایه‌ها مقاوم هستند و ضخامت مناسب دارند. از لوله‌های گازی با نمره‌های 6 و 8 برای پایه‌ها استفاده می‌شود.

الکتروموتور

موتور بالابر ساختمانی از نوع «الکتروموتور» (دینام) است که نیروی محرک لازم را تولید می‌کند. الکتروموتورها بر حسب برق مصرفی، تک‌فاز یا سه‌فاز هستند.

محصولات تولیدی مختلفی در دسته‌ی الکتروموتور در بازار ایران یافت می‌شوند:

• الکتروموتور ایرانی (موتوژن تبریز و الکو آسیا)
• الکتروموتور چینی
• الکتروموتور اروپایی (الکو یوگسلاوی)

الکو یوگسلاوی بالاترین کیفیت را در بین الکتروموتورهای موجود در بازار ایران دارد. نمونه‌ی مشابه الکو یوگسلاوی، الکو آسیا است که در ایران تولید می‌شود و کیفیت خوبی در آنها مشاهده می‌شود. در مقابل الکو آسیا، موتوژن تبریز کیفیت پایینی را ارائه می‌دهد. توانی که الکتروموتورها تولید می‌کنند از 2 تا 10 اسب بخار متغیر است. همچنین دو مقدار 1400 و 3000 برای تعداد دور الکتروموتور متداول هستند. گردش الکترموتورها در دو جهت راست و چپ انجام می‌شود که برای کنترل این گردش، کلید فرمان روی بالابر نصب می‌شود.

گیربکس

گیربکس قطعه‌ی متشکل از چرخ‌دنده‌ها است که برای انتقال نیروی محرکه‌ی تولیدی توسط الکتروموتور به‌کار می‌رود. برای بالابر ساختمانی از گیربکس حلزونی و قفل‌دار استفاده می‌شود. قفل‌دار بودن گیربکس، بالابر را به‌هنگام کار نکردن الکتروموتور ایمن می‌کند. در بازار ایران گیربکس‌های تولیدی اصفهان کیفیت مطلوبی دارند.

باکت

محفظه‌ای که مواد یا مصالح ساختمانی را با خود حمل می‌کند و در ارتفاع منتقل می‌شود باکت نام دارد. این محفظه قیفی‌شکل است و در انتهای آن دریچه‌ای برای خالی کردن مصالح وجود دارد. جنس باکت، فلزی و اندازه‌ی استاندارد آن 22 لیتر (حجم یک دستگاه فرغون) است به هنگام خرید بالابر ساختمانی، معمولاً باکت به‌صورت جداگانه خریداری می‌شود.

سیم‌بکسل

در بالابرهای ساختمانی برای حمل مصالح از سیم بکسل استفاده می‌شود که متشکل از چند رشته ‌سیم است. سیم‌بکسل‌هایی که برای این بالابرها تهیه می‌شوند از لحاظ ضریب انبساط، انعطاف‌پذیری و قطر متنوع هستند. طول سیم‌بکسل این بالابرها معمولاً 20 متر است اما خریدار می‌تواند بسته به نیاز، متراژ بیشتری را درخواست کند. در انتهای سیم‌بکسل قلابی تعبیه می‌کنند تا از حمل ایمن مصالح اطمینان حاصل شود.

قرقره

قرقره قطعه‌ای است که برای جمع‌کردن سیم‌بکسل در فرایند جابه‌جایی مصالح در ارتفاع استفاده و با دو عدد فولی به خروجی گیربکس وصل می‌شود. قرقره‌ی معمولی توان جمع کردن 35 متر سیم بکسل را دارد.

مزایای بالابر ساختمانی

راه‌حل ساده در حمل و جابه‌جایی مصالح در ارتفاع، قرقره‌ی ساده و استفاده از نیروی انسانی بیشتر است. شاید این روش‌ها در ساخت ساختمان یک‌طبقه یا حتی دوطبقه جواب بدهند اما در مورد طبقات بالاتر معایب خود را به وضوح نشان خواهند داد:

• به‌کار بردن نیروی انسانی بیشتر، صرف هزینه و ازدحام جمعیت در محل ساختمان را در پی دارد.
• استفاده از قرقره‌ی ساده زمان‌بر است و همچنین ظرفیت آن کم است.
• برای ساختمان‌های بیشتر از دوطبقه، استفاده از قرقره‌ی ساده و نیروی انسانی بیشتر قطعاً جوابگو نیست.

استفاده از بالابر ساختمانی مزایای خوبی دارد و نمی‌توان در ساخت‌وساز، استفاده از آن را نادیده گرفت:

• تنها یک اپراتور که به روند کار دستگاه و نکات ایمنی آن آشنا است، برای کار با دستگاه کافی است.
• در محل بارگذاری مصالح، ازدحام خاص جمعیتی وجود ندارد.
• ظرفیت‌های متنوعی دارد و در استفاده از آن محدودیت نداریم.
• محدودیت ارتفاعی ندارد و برای هر ارتفاع، بالابر ساختمانی مناسب پیدا می‌شود.

قیمت بالابر ساختمانی

وقتی که با انواع بالابرهای ساختمانی در بازار ایران مواجه می‌شوید حتماً متوجه خواهید شدکه مشخص کردن نیازی که دارید لازم است:

• وسعت پروژه‌ی شما از نظر ارتفاع و حجم کار چگونه است؟
• آیا پروژه‌ی شما در منطقه‌ی شهری قرار دارد؟
• ظرفیت مصالح که در ارتفاع جابه‌جا می‌شوند در چه بازه‌ای قرار می‌گیرند؟
• بودجه‌ا‌ی که می‌خواهید برای خرید بالابر ساختمانی در نظر بگیرید چقدر است؟

و سؤالات دیگر که جواب دادن به آنها، نیاز شما برای خرید یک بالابر خاص را مشخص خواهد کرد و از صرف هزینه‌ی اضافی دوری می‌کنید. هنگام خرید بالابر ساختمانی کیفیت و محل ساخت قطعات الکتروموتور، گیربکس و شاسی (اسکلت بالابر) تأثیر زیادی در قیمت نهایی دارند اما سایر قطعات در اکثر بالابرها یکسان هستند.

به‌هنگام خرید بالابر ساختمانی از تجربیات دیگران استفاده کنید و از آنها راهنمایی بخواهید. اگر هم به کسی دسترسی دارید که در ارتباط با این بالابر فعالیت دارد پیشنهادات او را از دست ندهید. ما در یک بکسل منتظر شما هستیم و می‌توانیم در زمینه‌ی سیم‌بکسل، که یکی از قطعات بالابر ساختمانی است، تجربه‌ی تخصصی خود را به اشتراک بگذاریم تا خریدی خوب و با هزینه‌ی معقول انجام دهید.

انتخاب بهترین بالابر ساختمانی

بهترین بالابر ساختمانی، بالابری است که نیاز پروژه‌ی شما را برآورده می‌کند. خرید یک بالابر که عملکرد آن فراتر از نیاز شماست توجیه ندارد، هرچند ویژگی‌های خاصی دارد که آن را در بازار مطرح می‌کند.

هنگام تعیین بالابر ساختمانی مطابق با نیاز خود، توجه به برخی مشخصات فنی هم لازم است:

• سیم‌پیچ الکتروموتور مناسب صددرصد مسی است، از دو خازن خشک و آمپر مناسب بهره می‌برد. همچنین روتور الکتروموتور مناسب یکپارچه است.
• برای پروژه‌های معمولی استفاده از الکتروموتور با توان 2 اسب بخار کفایت می‌کند.
• باید از الکتروموتور تک‌فاز با توان 3 اسب بخار برای ارتفاع بیشتر از 20 متر استفاده کرد.
• الکتروموتور با توان بیش از 3 اسب بخار فقط در نوع الکتروموتور سه‌فاز تولید می‌شود.
• حجم قرقره‌ی انتخابی برای بالابر مهم است تا قرقره در جمع‌کردن سیم‌بکسل‌ها دچار مشکل نشود و حادثه‌ای پیش نیاید.
• مقاومت قلاب انتخابی برای بالابر به‌هنگام حمل بار مهم است زیرا افتادن بار در ارتفاع حوادث ناگواری را به‌همراه دارد.
• به کیفیت آلیاژ چرخ‌دهنده‌ها اهمیت بدهید.
• ریل بالابر را به‌اندازه‌ای طویل انتخاب کنید که از برخورد نکردن بار هنگام حمل به ساختمان مطمئن شوید.
• هم‌خوانی دور الکتروموتور و گیربکس مهم است.
• در مورد انتخاب الکتروموتور با تعداد دور بیشتر احتیاط کنید زیرا کنترل آنها سخت است.

برای کسب راهنمایی بیشتر برای خرید بهترین سیم‌بکسل برای بالابر ساختمانی می‌توانید به یک بکسل مراجعه کنید و از راهنمایی تخصصی ما در صورت مفید بودن استفاده کنید.

نصب و اجرای صحیح بالابر ساختمانی

برای استفاده‌ی ایمن و پایدار از بالابرهای ساختمانی ضرورت دارد که مراحل زیر را در نصب آن طی کنیم:

• مرحله‌ی اول، بستن بازوهای پایه‌ها است که برای بستن از پیچ و مهره‌ی مناسب استفاده می‌شود.
• مرحله‌ی دوم، نصب ریل به پایه‌های بازودار است. این نصب در سمت بازودار پایه‌ها انجام می‌شود. برای نصب، ریل را به‌صورتی که از وسط دو پایه‌، که روبه‌روی هم قرار دارند، بگذرد قرار می‌دهیم و با کرپی و مهره ریل را به پایه‌ها اتصال می‌دهیم. باید دقت کنیم که سمت بسته‌ی ریل رو به بیرون ساختمان قرار می‌گیرد.
• مرحله‌ی سوم سرپا کردن بالابر ساختمانی است. هنگام سرپا کردن، با قرار دادن کیسه‌های پر و سنگین در محل پایه‌های بالابر یا روش‌های دیگر، تعادل استاتیکی را برای دستگاه ایجاد می‌کنیم. از آنجا که باکت مصالح در یک طرف قرار می‌گیرد، ایجاد مهار لازم و ضروری است.
• مرحله‌ی چهارم سوار کردن الکتروموتور، گیربکس و قرقره روی ریل است. این قطعات یک مجموعه را تشکیل می‌دهند که باید با ایجاد انسجام کافی، هماهنگ با هم کار کنند. بعد از سوار کردن، انتهای ریل را باید بست.

برای راه‌اندازی دستگاه بالابر باید کلید فرمان را بزنید. کلید فرمان بالابر ساختمانی در دو نوع باسیم و بی‌سیم تولید می‌شوند که نوع بی‌سیم ترجیح داده می‌شوند. همچنین برای تجربه‌ی بهتر هنگام کار با این بالابر از امکانات جانبی مثل ترمز و کنترل از راه دور (ریموت کنترل) نیز می‌توان بهره برد.

بهتر است به‌منظور افزایش سرعت کار دو عدد باکت نیز تهیه کنید.

توصیه‌های فنی بالابر ساختمانی

برای تجربه‌ی کار بهتر با بالابرهای ساختمانی توصیه‌های فنی زیر را رعایت کنید:

• طول بیشتری برای سیم‌بکسل انتخاب کنید. انتهای سیم‌بکسل با گذشت زمان خراب می‌شوند و باید این خرابی را با طول اضافی جبران کنید.
• به‌هنگام نصب بالابر ساختمانی، از محکم بودن اتصالات مطمئن شوید.
• برقراری منظم جریان برق ضرورت دارد. همیشه از اتصال الکتروموتور قبل از شروع کار اطمینان حاصل کنید.

نکات ایمنی بالابر ساختمانی که باید بدانید

رعایت نکات ایمنی هنگام کار ضرورت دارد:

• بالابرهای ساختمانی در لبه‌ی ساختمان قرار می‌گیرند و برقراری تعادل استاتیکی شرط استفاده از آن‌ها است. دقت کنید که آیا بالابر مهار کافی در پایه‌های خود دارد.
• بازدید دوره‌ای از اتصالات اسکلت بالابر لازم است
• بازدید از الکتروموتور به‌صورت دوره‌ای (حداقل هر 3 ماه) لازم است تا از تماس پیدا نکردن آب با آن مطمئن شوید.
• روغن‌کاری گیربکس به‌صورت دوره‌ای لازم است تا چرخ‌دنده‌ها روانی خود را حفظ کنند و کار کردن با دستگاه دچار اختلال نشود. برای روغن‌کاری گیربکس از روغن واسکازین 140 استفاده می‌شود.
• مجموعه‌ی گیربکس، الکتروموتور و قرقره را به‌آرامی حرکت دهید تا به اسکلت بالابر ضربه‌ی زیادی وارد نشود.
• از آنجا که سیم‌بکسل‌ها به ‌طور مداوم تحت فشار قرار می‌گیرند احتمال پارگی جزیی و آسیب‌دیدگی در آنها وجود دارد. اهمال در بررسی سیم‌بکسل‌ها عواقب خطرناکی دارد که جبران برخی از آنها ممکن نیست.
• از آنجا که بالابرهای ساختمانی در لبه‌ی ساختمان قرار می‌گیرند ایجاد حفاظ برای امنیت اپراتورهای دستگاه بالابر لازم است.
• ظرفیت باربری بالابر را هنگام کار با آن رعایت کنید و استفاده‌ی مداوم از تمام ظرفیت بالابر توصیه نمی‌شود.
• بالابر ساختمانی برای حمل مصالح ساختمانی است نه انسان!

بیشتر بخوانید : 

راهنمای خرید سیم بکسل برای بالابر ساختمانی