جرثقیل برقی
جرثقیل برقی زنجیری ابزاری بسیار پرکاربرد در کارگاه‌ها و صنایع مختلف است که می‌توان از آن برای جابجایی بار یا ماشین‌آلات استفاده کرد. جرثقیل‌های برقی به دو شکل زنجیری و سیم بکسلی و معمولاً با نیروی محرکه برق سه فاز تولید می‌شوند. مکانیزم عملکرد آنها با یکدیگر متفاوت است و هرکدام برای تناژهای مختلفی استفاده می‌شود. جرثقیل‌های برقی برای تناژ 1 تن تا 10 تن اغلب از نوع زنجیری و برای تناژ بالاتر از نوع سیم بکسلی هستند. معمولاً در کارگاه‌ها و صنایع از جرثقیل زنجیری استفاده می‌شود زیرا علاوه بر اینکه قیمت مناسب‌تری دارند، هزینه‌ی نگهداری از آنها نیز پایین‌تر است.
جرثقیل برقی تک سرعته و دوسرعته
همچنین جرثقیل‌های برقی به دو صورت تک سرعته و دو سرعته تولید می‌شوند. جرثقیل‌های تک سرعته با قابلیت حمل وزن بالاتر یعنی تا 20 تن تولید می‌شوند. در حالی که جرثقیل‌های دو سرعته معمولاً با قابلیت حمل وزنی تا حداکثر 5 تن تولید می‌شوند. جرثقیل‌های برقی به دلیل استفاده از مکانیزم کلاچ اصطکاکی در آنها از ضریب امنیتی بسیار بالایی برخوردار هستند. حتی برای افزایش ضریب امنیتی، در برخی از آنها از مکانیزم کنترل ارتفاع بار نیز استفاده می‌شود.
مشخصات فنی جرثقیل برقی زنجیری
عملکرد جرثقیل برقی بسیار ساده است، زیرا فقط نیاز به یک مکانیزم چرخشی برای به حرکت در آوردن شفت و چرخ‌دنده مرکزی و زنجیر حمل بار دارد. برای به چرخش درآوردن شفت و چرخ‌دنده نیز معمولاً از یک الکتروموتور سه فاز که براساس توان و سرعت موردنیاز انتخاب شده استفاده می‌شود. جرثقیل‌های برقی با ولتاژ 220 و 380 ولت و با فرکانس 50 هرتز تغذیه می‌شوند و ولتاژ کنترل آنها نیز 24 ولت است. کنترل سرعت و حرکت جرثقیل نیز توسط دسته کلید فرمان امکانپذیر است. برای آشنایی بیشتر شما با جزئیات جرثقیل برقی زنجیری، در ادامه مشخصات فنی آنها همراه با توضیحات دقیق ذکر می‌شود.
بدنه جرثقیل : بدنه‌ی جرثقیل برقی از آلومینیوم دایکست با سختی بالا تولید شده که در عین سبکی بسیار مقاوم بوده و از آسیب‌دیدگی بالابر جلوگیری می‌کند. بهترین عملکرد آنها در دمای بین 20 تا 40 درجه سانتیگراد و حداکثر رطوبت محیط 85 درصد است. پره‌های خنک کننده‌ی روی بدنه به گونه‌ای طراحی شده‌اند که باعث افزایش خنک کنندگی الکتروموتور تا 40 درصد می‌شوند. ساختار بدنه که به‌صورت کامل الکتروموتور و تجهیزات را پوشانده است، امکان استفاده از بالابر در محیط‌های تأسیساتی با رطوبت بالا و همچنین محیط‌های شیمیایی و اسیدی مانند سالن‌های آبکاری و گالوانیزاسیون را فراهم کرده است.
موتور : جرثقیل‌های برقی مجهز به موتور بالابر پرقدرت با سیم‌پیچ تمام مس همراه با حسگر حرارتی هستند. که توانایی جابجایی و حمل بار های سنگین به صورت مداوم و پرکارکرد را دارد
ترانس: ترانس موجود در جرثقیل برقی با تبدیل برق به ولتاژهای 48/24 ولت باعث عملکرد بی‌خطر و مطمئن فرمان‌ها و کنتاکتورها می‌شود. همچنین قابلیت استفاده از جرثقیل در رطوبت بالا و حتی زیر بارش باران را امکانپذیر می‌کند.
حفاظت از توالی فاز معکوس: زمانی که توالی فاز یک سیستم سه فاز نادرست باشد، موتورهای جرثقیل برقی سه فاز و سایر تجهیزات چرخنده در جهت مخالف عمل می‌کنند. این مسئله در اغلب مواقع می‌تواند شرایط خطرناکی را ایجاد کرده و باعث خرابی محصول، آسیب رساندن به ماشین‌آلات و مجروح کردن پرسنل شود. به همین منظور، جرثقیل‌های برقی مجهز به حفاظت از توالی فاز معکوس هستند تا از وقوع چنین حوادثی جلوگیری شود.
سیستم توقف اضطراری: به محض قطع شدن جریان برق، سیستم توقف اضطراری با قفل کردن چرخ‌دنده‌ها از سقوط بار جلوگیری می‌کند. این عملکرد امنیت بارگیری را به حداکثر میرساند
سوئیچ محدودیت ارتفاع: این سوئیچ با ایجاد محدودیت در مقدار بالا و پایین کردن بار، از آسیب‌های احتمالی به دستگاه و پرسنل جلوگیری می‌کند. بدین صورت که پس از رسیدن بار به ارتفاع موردنظر به‌صورت خودکار دستگاه را متوقف می‌کند. این امر باعث جلوگیری از آسیب دیدن الکتروموتور، گیربکس، بدنه، زنجیر، بار و اپراتور دستگاه می‌شود.
قلاب: در جرثقیل برقی از قلاب فولادی بسیار مقاوم که به‌صورت فورجد ریخته‌گری می‌شود و قابلیت چرخش 360 درجه دارد استفاده می‌شود.
زنجیر بار: در جرثقیل‌های برقی از زنجیرهای آلیاژ فولادی با مقاومت G80 استفاده می‌شود که در مقابل رطوبت، آب دریا و مواد شیمیایی بسیار مقاوم است.
افزایش چرخ‌دنده برای کاهش لرزش: در جرثقیل‌های مگا لیفت با افزایش تعداد چرخ‌دنده‌های فولادی و مقاوم، ایجاد لرزش در آنها به حداقل رسیده است.
کلید فرمان با درجه حفاظتی 55: جرثقیل‌های برقی مجهز به ریموت کنترل دکمه‌ای همراه با کلید توقف اضطراری هستند. درجه حفاظتی آنها 55 بوده که به معنی ضد آب بودن آنها است.
سیستم ترمز مگنت مغناطیسی: در کنار ترمز مکانیکی موجود در جرثقیل برقی، از یک سیستم ترمز مگنت مغناطیسی نیز استفاده شده است. این ترمز باعث فراهم کردن حداکثر ایمنی در نگهداری بار و ترمزگیری‌های مطمئن تحت فشار می‌شود که به معنی باربرداری و ترمزگیری بی‌خطر است.
جرثقیل‌های برقی دو کاره، چهار کاره و شش کاره
جرثقیل‌های برقی زنجیری به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند. این سه دسته شامل جرثقیل 2 کاره که توسط قلاب به سقف متصل می‌شود، جرثقیل 4 کاره که برروی ریل سقفی نصب می‌شود، و جرثقیل 6 کاره که به آن جرثقیل دروازه‌ای نیز گفته می‌شود. این سه دسته تفاوت چندانی از نظر سازوکار موتور و بدنه ندارند بلکه از نظر عملکرد با یکدیگر متفاوت هستند، بدین صورت که جرثقیل برقی دوکاره فقط قابلیت حرکت دادن بار به بالا و پایین را دارد. جرثقیل با ترولی 4 کاره قابلیت جابجایی افقی برروی ریل را دارد، یعنی علاوه بر حرکت دادن بار به بالا و پایین، قابلیت حرکت برروی ریل و فقط در دو جهت را دارد. جرثقیل 6 کاره که به آن جرثقیل دروازه‌ای نیز گفته می‌شود، قابلیت حرکت در تمام جهت‌ها را دارد.
تفاوت جرثقیل برقی زنجیری یا جرثقیل سیم بکسلی
جرثقیل‌های برقی زنجیری و سیم بکسلی برای تناژ 1 تن تا 10 تن مورد استفاده مشترکی دارند، ولی برای تناژهای بالاتر باید از جرثقیل سیم بکسلی استفاده شود و جرثقیل برقی در اینجا دچار محدودیت می‌شود. ساختار جرثقیل‌های برقی و سیم بکسلی هر دو یکسان هستند. تفاوت آنها در آنجاست که در جرثقیل‌های سیم بکسلی، سیم بکسل پس از جمع شدن برروی یک درام قرار می‌گیرد، ولی در جرثقیل‌های زنجیری، زنجیر پس از جمع شدن در داخل یک محفظه‌ی پلاستیکی قرار می‌گیرد. هزینه‌های خرید، نگهداری و تعمیرات جرثقیل‌های سیم بکسلی بیشتر از جرثقیل‌های زنجیری است، زیرا طول عمر مفید سیم بکسل کمتر از زنجیر بوده و باید زودتر تعویض شود. همچنین سرعت لیفتینگ جرثقیل‌های سیم بکسلی بیشتر از جرثقیل‌های زنجیری است. جرثقیل‌های سیم بکسلی به دلیل نداشتن زنجیر سروصدای کمتری نیز تولید می‌کنند. به دلیل روان‌تر بودن حرکت سیم بکسل نسبت به زنجیر، نوع سیم بکسلی سرعت بالاتری داشته و در نتیجه برای لیفتینگ در ارتفاع بالا مناسب‌تر هستند. از آنجایی که جرثقیل برقی زنجیری متقاضی بیشتری داشته و در نتیجه تولید بیشتری نیز دارد، تنوع آنها نیز بیشتر بوده و دارای گزینه‌هایی بیشتر از نوع سیم بکسلی هستند.
